Atsotitz

Esaera zaharrak

  1. Ogi zuri, etxe kalte (hamaika sofritzeko jaioak omen gara).

  1. Hilda gero, salda bero (mens sana in corpore insepulto).

  1. Hila lurpera, bizia pertzara. Hil ondoren zopa beharrik ez. Beraz: lehenik jan, gero lan.

  1. Urrutiko intxaurrak hamalau; hurreratu eta… lau. Berzen beiak errape luze. Ur barrenean arraina franko. Urrutiko mahatsak, beti betiak

  1. Bai philosophia, baita oillo-zopia (…in corpore sano).

  1. Urde goseak ezkurra amets.

  1. Jateko hortzik ez duenak, eltxaurrak biltzen ttizu

  1. Jan-ta-lo (ora et labora). Mikolas, yan ta yolas, bete sabela okelaz.

  1. Nolako kupela halako sagardoa. Nolako ezteietan halako zopak.

  1. Estudiante de sasirik sasi, asko yan da gutxi ikasi

  1. San Txilibristo (12.31), besigua ezpanetik dingilisko

  1. Txilin, txilin, San Agustin, pitxarra bete txakolin.

  1. Aharra ziren artzainak, ager ziten gaztak.

  1. Apaizaren eltzea, txikia bañan betea. Ikazkinaren lapikotoa, handia baina harroa.

  1. Apaize ta odolkie, egin bezelakoak die.

  1. Tipule, tristure.

  1. Agoa dabilen arte, sabela poz.

  1. Aharrausi luzea, logale edo gosea.

  1. Ardoak esan omen zuen: nabilen tokian solasik gabe ez da izango.

  1. Ardoak ez du hezurrik (erraz irensten da).

  1. Katillu handia: hartzeko ona, emateko txarra

  1. Nafarra yan da poztu, probintzianoa yan da hoztu.

  1. Harakinakin gosaldu, apaizakin bazkaldu, mandatariakin apaldu.

  1. Bazko, eltzean urdai-kasko, mahaian opil xuri, kupelan ardo gorri.

  1. Bereterraren zahia, bertzeren irina baino hobea.

  1. Garbantzu egoskaria: txolarre-moko, errotari-saihets, okin-ipurdia.

  1. Mariñelaren emaztea, goizean senhardun, iluntzean alhargun.

  1. Okinaren ogia yoankor; etxeko ogia, yori.

  1. Zeledon, ez duenak ezin emon.

  1. Abere flakoak hodian xilo.

  1. Ahaldena, itsasoko arrain hoberena.

  1. (tokiz) Alda asko, arrain gitxi.

  1. Antzara, sekulako ederren gaur zara.

  1. Aho bano hoboro begi duk. Ahora gabe, iztarrira.

  1. Ahorako bidean sasirik ez.

  1. Mihia, korpitz eta arimaren gia.

  1. Arraiak gan eta, sareak heda. Urzoak fan eta, sareak heda.

  1. Arranoa, haragizu.

  1. Ardi (arkakoso) urte, atun urte. Hur urte, elur urte. Patxaran (aran) urte, elur urte.

  1. Goizian porrusalda, eguerdian azak: aise kabitzen zaizkit ipurdian galtzak

  1. Asto hilari uzkutik zuku.

  1. Olloen predikari, axeri.

  1. Beldur denak bustiaren eztu arrainik atzemanen.

  1. Eltxaño erakian ezta ellurik sartan.

  1. Ez horak zahia yan, ez olloer utzi

  1. Ollua degunian, beti ostiral (bijilia, arraioa!)

  1. Nunahi antzara bere mokoaz alha duk. (elikatzen da)

  1. Hobe aza-zopa adiskidiareki, ezen ez ollo-salda eznahiareki.

  1. Zartagi zaarrak pertzari: ipurbeltz!

  1. Otordu aurreko jana ez da etxe-galtzalle

  1. Etxe denetan laratza beltz.

  1. Afaldu nahi ez duenarentzat, mahaia prest

  1. Mokadu handiegia, eztarrian trabes

  1. Oilo errule gaixtoak abia onik ediren ez. Negozio ona, zera: oiloa irabazi eta kapoia galdu.

  1. Okin berriak bahe zuri, zaharraren irina neri. Otordu aurreko jana ez da etxe-galtzalle

  1. Otsoaren ahotik ahamen bat ere on.

  1. Sardina erdi yan, sardina erdi lan.

  1. Hur handietan arrain handiak. Hura thurbuts deno, goazen tsipakara.

  1. Elur melur, enuk hire bildur: badiat etxian frango arto eta egur. (Garai honetan, batik bat).

  1. Gau txar bat ostatu txar batean: horra gure bizia.

  1. Guztien gura, mahatsaren ura. Noski: ura ez da solasgura.

  1. Osasuna ta bakea, lapiko ondo betea, andra galanta ta dotea: asko-askoren amestea.

  1. Zurrut eta maumau, sakelak badirau… Bestela: porru ta gatz, barazkari latz.

  1. Ardo goxoak lau begi baina hankarik ez. Edo “gogoa mihiak salatu”. Edale ona, kapa zaharduna. Edale ona, kapelapian.

  1. Moko meharra, aunitz beharra.

  1. Arotzaren etxean, zotza gerren (burduntzi).

  1. Sukaldekoak zer dio? Sutondokoak diona (nagusiak nola morroinak hala). Esnia abatzian, gazura arratsian (gauza bera, baina denbora-hierarkizazioan)

  1. Goiz jeikia, goiz gose; berant jeikia, loz ase.

  1. Jakiteak ez du ogiaren premiarik Okin berriak bahe zuri, zaharraren irina neri. Otordu aurreko jana ez da etxe-galtzalle

  1. Gustukua duenarentzat, akerraren adarraren salda baino hoberik ez

  1. Nahi baduk ongi bizi, gaurko aparie biharko utzi

  1. Gure irabazi guzik, laratzak erematen ttik

  1. Goseak begie argi.

  1. Lapurdin ez da bethi haratxeki.

  1. Udondoko mahatsa inoiz ontzen ez da.

  1. Urdeen negarra janak isildu.

  1. Madalen bero, gaztañen aro (uztailaren 22an)

  1. Ogi gogorrari hagin zorrotz. Hortzik ez duenak, eztarri.

  1. Zintzurra malkar, sabela ordoki.

  1. Errezua luze, jana labur; baina errezua labur, jana luze, jornala segur.

  1. Idiak nekatu eta, gurdiak negar.

  1. Patxarana lore, negua luze.

  1. Hik bai sudurpean indarra!

  1. Arto-opila, egin berritan, guri.

  1. Handik apur, hemendik apur, eultzia bete dugu zuzen edo makur.

  1. Norata ezkurre, harata urde-muturre

  1. Haragia dugularik, mehe (bigilia) egun.

  1. Heure eltzeari gatz ematen hastean ikasko dun, neska!

  1. Ur handietan, arrain handiak.

  1. Jaten duten sainduekin ez fida

  1. Lurrek ekarri, lurrek xan. Urak dakarrena urak daroa.

  1. Lepo llabur, edanzale ona.

  1. San Andres: mahaia paratu eta ogirik ez.

  1. Haz nezak egungo haragiaz, atzoko ogiaz eta iazko arnoaz, eta atxeterrak (sendagileak) bihoaz.

  1. Jan porru, ondoan dolu.

  1. Ogia erre arteraino, opilaz kontent.

  1. Adiskide handiekin orduak labur.

  1. Egunero sagar bat eta osagilea urrun.

  1. Eltze bakoitzek bere estalkie behar.

  1. Urik gabeko errotak soinurik ez.

  1. Dominus vobiscum ez emen zen goseak hil.

  1. Ebil yadi iritik, elika yadi etxetik. Urtheak ahoa luze.

  1. On daigula yanak, gaizki ez edanak, hobe zehar etzanak. Topa!

  1. Bizi haizeno, heldu zartagiari giderretik!

  1. Ezkontza eta buzkantza, biak berorik.

  1. Amuarraina amutik, arkumea larrutik.

Leave a Reply

Required fields are marked *


Tresna-barrara saltatu